Công tác xã hội được hiểu như một thuật ngữ nhằm đề cập đến một chuyên ngành khoa học đang góp phần quan trọng trong sự phát triển bình đẳng, hỗ trợ đến mức tối đa các nhu cầu cần thiết của mỗi cá nhân. Song hành cùng quá trình phát triển của đời sống hiện đại, nhu cầu về sự phát triển bình đẳng và tiến bộ, phân chia lợi ích công bằng, góp phần giải quyết lợi ích cá nhân cho từng cá nhân, nhóm người hoặc cộng đồng những người yếu thế cần được giúp đỡ là một thực trạng đáng lưu tâm của xã hội hiện nay.
            Tuy nhiên, tại Việt Nam, do chưa ý thức được cụ thể tầm quan trọng của công tác xã hội, nên tầm phổ biến của chuyên ngành này còn hạn chế. Độ lan toả trong cộng đồng xã hội khá hẹp, không tạo được sự đón nhận tích cực của đại bộ phận người dân tại đây. Đối với nhiều quốc gia trên thế giới, công tác xã hội đã trở thành một trong những ngành nghề chuyên nghiệp, tạo được nhịp độ phát triển bền vững, không ngừng phát triển cả về quy mô lẫn chất lượng.
           Tại Mỹ, tầm ảnh hưởng của công tác xã hội gần như rộng khắp, phủ sóng hầu hết mọi khía cạnh của đời sống xã hội. Nhiều bài nghiên cứu tại Mỹ chỉ rõ rằng mỗi một công dân Mỹ từ lúc sinh ra cho đến khi mất đi, chí ít đều có liên hệ với một ngành nghề công tác xã hội. Từ đó, có thể hình dung rõ nét tầm bao trùm rộng khắp của chuyên ngành này trong xã hội Mỹ.
           Một người bạn của tôi theo học tại Học Viện Công tác xã hội thuộc WUSL cho biết việc phân chia ngành công tác xã hội hiện nay tại Mỹ có thể đi theo hai hướng cơ bản: dọc và ngang.
             + Theo hướng ngang, ngành được phân chia dựa vào các lĩnh vực phục vụ và nhóm người phục vụ
             + Hướng dọc được phân chia theo loại hình công việc.
             + Về hướng đi theo nhóm người phục vụ và lĩnh vực phục vụ, các chuyên ngành nhỏ hơn có thể đi theo sáu loại lớn:
                     1. Nhi đồng, thanh thiếu niên và gia đình
                         Hướng chuyên nghiên cứu về hành vi tâm lý của trẻ em, thanh thiếu niên, các mối quan hệ giữa chúng và người thân, cũng như các vấn đề tồn tại trong gia đình…
                     2. Sức khoẻ tinh thần
                          Hướng này chuyên nghiên cứu sức khoẻ tinh thần của con người, tiến hành tư vấn tâm lý cho những khách hàng gặp nhiều chướng ngại tâm lý, từng chịu tổn thương về tình cảm hay đối diện với các vấn đề hôn nhân gia đình…
                     3. Sức khoẻ
                          Chuyên ngành này chuyên đi sâu vào giải quyết các tình trạng sức khoẻ của các bệnh nhân. Sau khi tốt nghiệp, bạn có thể nộp đơn xin ứng tuyển vào các bệnh viện, các phòng khám, trung tâm sức khoẻ…
                     4. Lão khoa
                           Vì xã hội Mỹ ngày càng lão hoá, nên nhu cầu tương ứng về dịch vụ cũng tăng lên, do đó, các dịch vụ về chăm sóc sức khoẻ cho người già ngày một được tăng lên. Những người đi theo nhóm ngành này sẽ tập trung nghiên cứu tâm lý, hành vi sức khoẻ của người già, cũng như các phương pháp giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, tình cảm gia đình mà họ gặp phải vào những năm cuối đời.
                     5. Phát triển kinh tế xã hội
                          Một hướng đi tương đối vĩ mô, chủ yếu nghiên cứu về các vấn đề mà những nhóm người dễ bị thương tổn do đời sống xã hội, công việc kinh doanh…hay gặp phải. Các hướng làm việc chủ yếu xoay quanh giải quyết vấn đề việc làm, nhà cửa, ăn mặc, sức khoẻ và phúc lợi.
                     6. Cá nhân hoá hướng chuyên ngành
                          Ngoại trừ các hướng kể trên, bạn có thể tự xây dựng phương hướng nghiên cứu của mình dựa trên sở thích của mỗi cá nhân.
          Theo hướng ngang, dựa trên các loại hình công việc, ngành công tác xã hội có thể chia thành ba hướng sau:
                      1. Lâm sàng:
                          Công tác lâm sàng có liên quan đến việc trao đổi trực tiếp, mặt đối mặt với một hoặc nhiều người, chủ yếu cung cấp các dịch vụ đánh giá, chuẩn đoán hay trị liệu.
                      2. Quản lý
                          Phương hướng nghiên cứu này giúp người học tập quen dần với cách thức hoàn thiện và quản lý một chương trình tổ chức hay cơ cấu tốt hơn.
                      3. Nghiên cứu khoa học
                          Chú yếu nghiên cứu các hạng mục lý luận hoặc chính sách về lĩnh vực công tác xã hội, thử nghiệm thong qua việc thay đổi hay tối ưu hoá các hạng mục, lý luận chính sách để tạo nên ảnh hưởng tích cực với một nhóm người nào đó.
         Nhìn chung, ngành công tác xã hội tại các quốc gia khác, đặc biệt là Mỹ, không hẳn là ngành đem lại nhiều lợi ích kinh tế nhất cho người học. Nhưng, lại là ngành nhận được nhiều nhất sự báo đáp về mặt tinh thần phong phú nhất. Theo một nghiên cứu gần đây, chỉ số hạnh phúc của những người tốt nghiệp ngành Công tác xã hội luôn đứng trong top đầu của bảng xếp loại hằng năm. Kết quả nhận được khi làm việc nhiều năm trong ngành này chính là tuy bỏ ra rất nhiều công sức, nhưng cảm giác thành công vô cùng mãnh liệt. Những đóng góp âm thầm như thế có thể thay đổi cả cuộc sống của một người xa lạ. Thành quả báo đáp về mặt tinh thần ấy, không tiền bạc nào có thể so sánh được. đó là nguyên nhân lý giải vì sao số lượng người tham gia vào đội ngũ các chuyên viên công tác xã hội ngày một gia tăng đáng kể, góp phần cho những chuyển biến tích cực cả về vật chất lẫn tinh thần ở các quốc gia phương Tây.
          Ở Việt Nam, với mức gia tăng đến báo động về tình trạng trẻ em tự kỷ, việc ứng dụng những lợi ích thiết thực của ngành công tác xã hội vào quan tâm chăm sóc và điều trị cho các trẻ thuộc đối tượng này là một vấn đề đáng được lưu tâm.
          Như chúng ta đã biết, tự kỷ là một dạng tập hợp các tình trạng rối loạn ở các mức độ khác nhau từ nhẹ đến nặng.
          Biểu hiện chung của trẻ tự kỷ là những khiếm khuyết về ba phạm vi cơ cơ bản: kém tương tác xã hội, hạn chế về hành vi giao tiếp và hay có những phản ứng bất thường.
          Tỷ lệ chuẩn đoán về số lượng trẻ mắc bệnh tự kỷ đang tăng dần trong những giai đoạn gần đây, trong đó tự kỷ điển hình chiếm 16,8%, trẻ trai bị nhiều hơn trẻ gái 6 lần. Hầu hết các gia đình khi có con em rơi vào tình trạng trên đều không tránh khỏi những phản ứng tâm lý tiêu cực, buồn bã thậm chí là tuyệt vọng.
          Khi tự kỷ còn là khái niệm mơ hồ với nhiều người, việc hỗ trợ giúp đỡ các bậc phụ huynh và trẻ em nên thuộc về đội ngũ các chuyên gia công tác xã hội. Các chuyên viên sẽ đến nhà, thực hiện những cuộc trò chuyện, hiểu khái quát là những cuộc trị liệu tâm lý, bổ sung kiến thức cho gia đình bệnh nhân về tình trạng hiện tại của đứa trẻ. Song song đó, chính bản thân các chuyên viên này sẽ tạo điều kiện cho trẻ thực hành các kỹ năng phát triển ngôn ngữ, tiến hành các cuộc tư vấn, giúp trẻ vượt qua các chướng ngại tâm lý, tập quen dần phản xạ với thế giới chung quanh. Họ sẽ tiến hành các phác đồ điều trị, cũng như thống kê tỉ mỉ về tình trạng bệnh của trẻ, nhằm tạo lập một hồ sơ đầy đủ chi tiết cho các giai đoạn chữa trị về sau.
          Cha mẹ dựa vào những cuộc tương tác giữa chuyên viên và con mình có thể hiểu thêm về những nỗi khó khăn của con, đồng thời có cách để định hướng những giai đoạn tiếp theo cho trẻ, hướng đến việc giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng. Bên cạnh đó, nhóm các chuyên viên y tế cộng đồng cũng sẽ cung cấp cho nhà trường, thầy cô giáo hoặc các trung tâm giáo dục trẻ tự kỷ những thông tin chính xác để cùng nhau phối hợp điều trị tốt nhất cho trẻ.
          Nhìn chung, đối với trẻ tự kỷ, vấn đề điều trị là một hành trình khá gian nan, đòi hỏi nhiều quyết tâm của cha mẹ và đội ngũ những người tham gia chữa trị. Nhưng với quyết tâm cao cùng sự hỗ trợ nhiệt tình của đội ngũ các chuyên viên công tác xã hội sẽ đem lại nhiều hiệu quả tích cực.
           Ngành công tác xã hội ở Việt Nam, nhìn chung cần có không gian cộng đồng thích hợp để phát triển, nhận được nhiều sự ủng hộ tích cực từ đông đảo mọi người, mới có cơ hội trở thành một đội ngũ tích cực hỗ trợ tốt nhất cho đời sống sức khoẻ cộng đồng, đặc biệt là việc điều trị cho nhóm trẻ em tự kỷ.